Batık ve kur riski birlikte büyüyor

Artan dövizle borçlanma kur riskini büyütürken, batık kredi oranlarındaki yükseliş alarm veriyor. Bazı sektörlerde ise bu iki risk aynı anda derinleşiyor. Türkiye Bankalar Birliği (TBB) Risk Merkezi’nin Nisan 2025 verileri, reel sektörün borçlanma yapısındaki büyümeyi ve beraberinde gelen finansal riskleri ortaya koydu. Nisan 2025 itibarıyla tasfiye olunacak alacak oranı en yüksek olan sektör; yüzde 4.8 ile inşaat sektörü olurken; yabancı para nakdi kredilerin toplam nakdi krediler içindeki payı en yüksek olan sektör ise yüzde 83 ile enerji sektörü oldu. TBB Risk Merkezi’nin Nisan 2025 bültenine göre, sektörlerin kredi borçlanma yapısı ve döviz cinsi borçlanma oranları ciddi kırılganlık sinyalleri veriyor.

ÇİFT YÖNLÜ ETKİ

Özellikle dövizle borçlanan sektörlerde tasfiye olunacak kredilerin artış göstermesi dikkat çekiyor. Elektrik, gaz ve su sektöründeki nakdi kredi büyüklüğü 792 milyar TL ile sınırlı görünse de, YP kredi oranı yüzde 83 ile en yüksek seviyede. Bu da döviz kuruna karşı aşırı duyarlılığı beraberinde getiriyor. Sektörde tasfiye oranı yüzde 4.2 ile çok yüksek. Döviz kurundaki artışlar, enerji sektörünün ödeme yükünü artırarak tahsilat sorunlarına yol açabiliyor. Otel ve restoran (turizm) sektöründe kredi hacmi yüzde 39 artarak 588 milyar TL’ye ulaştı. Ancak turizm sektöründe döviz gelirleri olsa da, kullanılan kredilerin yüzde 70’i döviz cinsinden. Bu durum, talep şokları veya jeopolitik gelişmelerin etkisiyle borç ödeme gücünde bozulmaya neden olabilir.  Buna karşılık, inşaat sektöründe hem tasfiye olunacak kredi oranı yüzde 4.8 gibi yüksek bir düzeyde hem de döviz borçlarının toplam içindeki payı yüzde 48. Yani hem kur riski hem de batık kredi riski burada çift yönlü etki edebilir.

Sanayide kredi yükü ağırlaşıyor

İmalat sanayi sektörünün toplam nakdi kredi borcu 4 trilyon 712 milyar TL’ye ulaşarak açık ara farkla zirvede yer aldı. Yıllık bazda kredi hacmi yüzde 37 oranında artarken, kredi büyümesi beraberinde yıllık yüzde 134 oranında bir tasfiye riski artışını da getirdi. Yanı sıra imalat sektörü yüzde 54’lük döviz kredi oranıyla kırılgan sektörler arasında yer alıyor. Özellikle üretim ve altyapıya dayalı sektörlerde dövizle borçlanma yaygın durumda. Taşımacılık, depolama ve haberleşme sektörü de yüzde 59’luk döviz kredi oranına sahip.