Çevre ve Şehircilik Bakanlığı'ndan sıfır atık hareketiyle 487 milyar liralık dev yatırım

KOCAELİ DİP ÇAMURU TEMİZLİĞİ

"İzmit Körfezi Doğu Baseni Dip Çamurunun Temizlenmesi, Susuzlaştırılması ve Bertaraf Hizmeti Projesi" ile toplam maliyeti 2 milyar 504 milyon 100 bin TL olan Türkiye'nin en büyük çevre projesini 2022 yılında devreye alındı.
Kocaeli Büyükşehir Belediyesi yürütülen projenin ilk etabını tamamlandı; 1,1 milyon metreküp dip çamuru deniz suyundan ayrıştırılarak bertaraf edildi.

Projenin tamamlanması ile birlikte 720 hektar alanda toplam 33 milyon metreküp dip çamuru temizlenmiş olacak.

TÜRKİYE'NİN YÜZDE 13.30'U KORUNAN ALAN STATÜSÜNDE

Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanlığı Tabiat Varlıklarını Koruma Genel Müdürlüğü, doğal sit alanları, özel çevre koruma bölgeleri, milli parklar, tabiat parkları, tabiat koruma alanları, tabiat anıtları, yaban hayatı geliştirme sahaları ve sulak alanlardan oluşan korunan alanlara ilişkin çalışmalarını sürdürüyor. İklim değişikliği ile mücadele kapsamında en büyük karbon yutak alanlarından biri olan korunan alanlar 2011 yılında ülke yüzölçümünün yüzde 6.22'sini kapsıyordu. Yapılan çalışmalarla bu sayı yüzde 13.30'u yükseldi.

HEDEF; 2030'DA YÜZDE 30 KORUNAN ALAN

Bunlar arasında 4 bin 93 doğal sit alanı, 19 Özel Çevre Koruma Bölgesi ve Mili Parklar, Tabiat Parkı, Tabiat Anıtı, Tabiat Koruma Alanı, Yaban Hayatı Geliştirme Sahası, Sulak Alanları içeren 1.724 Korunan Alan bulunuyor. Toplam 10.4 milyon hektar alanı kapsayan korunan alanların Birleşmiş Milletler Biyoçeşitlilik Sözleşmesi'nin "kara, iç sular ve deniz alanlarının yüzde 30'unun korunması" hedefiyle 2030 yılına kadar yüzde 30'a ulaştırılması hedefleniyor.

60 FARKLI DOĞAL SİT ALANINA İLİŞKİN ÇALIŞMALAR SÜRÜYOR

Doğal sit alanlarının tescil edilebilmeleri ve bu alanların sınıflandırılabilmeleri adına Ekolojik Temelli Bilimsel Araştırma Raporları da (ETBAR) hazırlanıyor. Bakanlık 2024 yılında başlattığı 60 farklı potansiyel doğal sit alanına ilişkin çalışmalarını sürdürüyor.

7 YENİ ÖÇKB İLE KORUNAN ALANLAR YÜZDE 14.95'E ÇIKACAK

-Anıt Ağaçlar;
Anıt ağaçlarımızı tescilleyip koruma altına alınıyor. Ülkemizde toplam 10 bin 524 tescilli anıt ağacımız koruma altında.
-Mağaralar;
Özgün jeolojik oluşumları ve hassas biyolojik çeşitliliğe sahip mağaraları da tescil edip koruma altına alınıyor. Ülkemizde 304 adet Tabiat Varlığı Olarak Tescilli Mağara korumamız altında.
- Deniz kaplumbağaları
-Özel Çevre Koruma Bölgesi olarak ilan ettiğimiz Köyceğiz–Dalyan, Fethiye–Göcek, Patara, Belek ve Göksu Deltası'nda nesli tehdit altındaki deniz kaplumbağalarının popülasyonunu artırmak için çalışmalar yürütülüyor.
- Geçen yıl koruma altına aldığımız yuvalarda 178 bin 66 yavru kaplumbağa denize kavuştu.

TEHLİKELİ ATIKLARIN BERTARAF EDİLMESİ

EGEDES ile egzoz muayenesi yaptırmayan araçları trafikte akışı aksatmadan anında tespit ediliyor.
-Geliştirilen Mobil Plaka Tanıma Sistemi (MPTS) cihazları 81 il müdürlüğü denetim araçlarında bulunuyor.
-ASELSAN ile ortak geliştirilen sistem ile 2024 yılında yapılan 1.798 denetimde muayene yaptırmayan araç sahiplerine 14.5 milyon TL ceza uygulandı.

NEFES 3B ORTAMDA HAVA KALİTESİ DEĞERLERİNİN TESPİTİ YAZILIMI

Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanlığı Çevre Yönetimi Genel Müdürlüğü, yerli ve milli NEFES yazılımı ile şehirlerin dijital ikizleri üzerinden hava kalitesi değerlerinin tespit ediyor.

Yazılım; 3 boyutlu bina modeli, kent atlası, topoğrafya, trafik yoğunluğu, kavşaklar, binaların yakıt tipi gibi çok sayıda etmeni birleştirerek stratejik hava kalitesi haritaları üretiyor.

NEFES yazılımı tüm girdilerini anlık olarak algılama ve çıktı üretme yeteneğine sahip. Şehrin tamamına ait hava kalitesi değerleri metre hassasiyetinde üretilerek vatandaşların maruz kaldığı kirlilik seviyeleri hesaplanabiliyor.

ŞEHİRLERİN KARNESİ ÇIKARILIYOR

66 İLİN GÜRÜLTÜ HARİTASI HAZIR

Bakanlıkça yürütülen ulusal ve uluslararası projeler kapsamında şu ana kadar toplam 66 ilin gürültü haritaları hazırlandı. (Adana, Adıyaman, Balıkesir, Elazığ, Erzurum, Eskişehir, Gaziantep, Kahramanmaraş, Kayseri, Manisa, Mersin, Sakarya, Samsun, Sivas, Trabzon, Ankara, İstanbul, İzmir, Bursa, Kocaeli, Afyonkarahisar, Amasya, Aydın, Batman, Bingöl, Çorum, Denizli, Edirne, Hatay, Karabük, Karaman, Kütahya, Mardin, Muğla, Ordu, Rize, Şanlıurfa, Tekirdağ, Tokat, Uşak, Van, Kars, Zonguldak, Düzce, Aksaray, Isparta, Ağrı, Yozgat, Çanakkale, Giresun, Osmaniye, Kırıkkale, Erzincan, Siirt, Kastamonu, Kırşehir, Şırnak, Nevşehir, Yalova, Niğde, Kırklareli, Antalya, Malatya, Konya, Diyarbakır, Bolu)

GÜRÜLTÜ EYLEM PLANLARI

Eylem planları kapsamında haritalarda belirtilen gürültü kaynakları, bu kaynaklardan ne kadar gürültü oluştuğu ve bu gürültüden kaç insanın etkilendiği belirlenmekte ve bu şekilde gürültü sorunları ve olumsuz gürültü etkileri gözle görülür hale getiriliyor. Böylece, gürültü azaltım önlemlerine nereden başlanacağı tespit edilebiliyor. Gürültü haritası sonuçları göz önünde bulundurularak öncelikli olarak sıcak noktalar belirleniyor ve bu sıcak noktalarda alınması öngörülen gürültü azaltım tedbirleri (gürültü bariyerleri de dâhil olmak üzere) için etkinlik, sosyal kabul edilebilirlik, politik öncelik, ekonomik uygulanabilirlik, fayda- maliyet analizi vb. kriterler göz önünde bulundurularak eylem planları hazırlanıyor.

22 İLİN GÜRÜLTÜ EYLEM PLANI TAMAMLANDI

Gürültü eylem planları, bir yerel yönetimin genel planlama süreçlerinin bir parçasıdır ve örneğin çevre düzeni planları, bölge planları, trafik planlamaları ve temiz hava planları gibi başka şehir planlamalarını etkiler. Ayrıca halkın dinlenmesi açısından büyük bir değer taşıyan sessiz alanlar da öne çıkarılmakta, bu alanlar korunarak ve gerekli önlemler alınarak gürültü seviyesinin artmasına engel olunabilmektedir. Bu kapsamda; 22 ilin (Konya, Bursa, Mersin, Kayseri, Sivas, İstanbul, Kocaeli, Manisa, Antalya, Bolu, Balıkesir, Kahramanmaraş, Trabzon, Tekirdağ, Gaziantep, Eskişehir, Sakarya, Ankara, Denizli, Kütahya, Uşak ve İzmir) çevresel gürültü eylem planı tamamlandı. Çevresel Gürültü Mevzuatı gereğince, gürültü haritası olmayan diğer 15 ilin (Ardahan, Artvin, Bartın, Bayburt, Bilecik, Bitlis, Burdur, Çankırı, Gümüşhane, Hakkari, Iğdır, Kilis, Muş, Sinop, Tunceli) stratejik gürültü haritaları ve stratejik gürültü eylem planlarının hazırlanması da hükme bağlanmıştır.

Ayrıca eylem planları; kapsamında yerel yönetimlerce talep edilen gürültü bariyeri yapımı işlerine Bakanlıkça teknik ve finansal açıdan destek veriliyor.

ŞEHİRLERARASI BİSİKLET YOLLARI

Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanlığı Çevre Yönetimi Genel Müdürlüğü, şehirlerarası bisiklet yolları kapsamında "Bisiklet Yolu Master Planı" çerçevesinde Anadolu Koridoru için 1681 km bisiklet yolunu TOKİ desteğiyle tamamladı.

KENTİÇİ BİSİKLET YOLLARI

Çevre Yönetimi Genel Müdürlüğü yerel yönetimlerce yapılacak bisiklet yollarına da finansal destek sağlıyor. Ülkemiz genelinde millet bahçeleri de dahil olmak üzere 1956 km bisiklet yolu tamamlandı.

Döngüsel ekonomi prensipleri ve kaynak yönetimi çerçevesinde; kurulan geri kazanım tesislerinden elde edilen malzemelerin, beton üretiminde yol, otopark, kaldırım, yürüyüş yolları, drenaj çalışmaları vb. dolgu malzemesi olmak kullanılması ve böylelikle doğal kaynak kullanımı ve karbon emisyonlarını azaltan, sektörün katma değerini-faydalarını artıran çalışmaların yürütülmesini ve Sıfır Atık Hareketi'nin kazanımlarını korumak hedefleniyor.