En adaletsiz gelir dağılımı

Ekonomi politikalarının ardından derinleşen krize çözüm için yine iktidar eliyle atılan adımlar en çok çalışanı, dar gelirliyi sarstı. İstanbul Sanayi Odası, Türkiye’nin 500 Büyük Sanayi Kuruluşu (İSO 500) araştırmasını kısa süre önce paylaştı. Araştırmada net katma değerden işçilerin ücret olarak aldığı payın 2024’te yüzde 66.7 olduğu belirtildi. Bu rakam, 2018’den bu yana en yüksek seviyeye işaret etti. İSO 500’de ödenen maaş ve ücretler de yüzde 90 artışla 818 milyar lira oldu. Ancak sendika yetkilileri, bu artışlarda kıdem tazminatları, üst düzey yöneticilerin maaşları ve EYT’nin etkili olduğunu belirtti.

Türkiye Devrimci İşçi Sendikaları Konfederasyonu (DİSK) Genel Başkan Yardımcısı ve Birleşik Metal-İş Sendikası Genel Başkanı Özkan Atar, “İSO 500 büyük şirket araştırmasına göre istidam edilen kişi başına brüt işçilik maliyetinin yüzde 86 arttığı görülüyor. Toplam artış tek başına anlamlı değil. Kişi başına artış önemli. 818 milyar TL’lik brüt işçilik ödemesi, işçi için yapılan tüm ödemeleri içeriyor. Ücretler, vergiler, sigorta primleri kıdem tazminatları ve diğer ödemeler dahil. Emekli olanların sayısı da 2024’te çok arttı, EYT etkisi de sürdü. Dolayısıyla kıdem tazminatları ve üst düzey yönetici ücretleri de dahil yüzde 86’lık artışa. Ortalama işçi ücreti bu düzeyde değil. Ücretlerin payı, bu faktörlerden arındırıldığında düşüyor” dedi.

KRİZİN YÜKÜ EMEKÇİYE

“2022 ve 2023’te enflasyonun yükseltecek programlar uygulandı. Yerli ve yabancı sermayeye son yılların en büyük kaynak transferi yapıldı, Cumhuriyet döneminin en adaletsiz gelir dağılımı gerçekleşti” ifadelerini kullanan Atar, iktidarın ‘enflasyonu düşüreceğiz’ diyerek krizin yükünü emekçilere ödettiğini söyledi.

'2001 yılından bu yana en yüksek seviyede'

“Yılın başında memurun ücretine yüzde 11, emekliye yüzde 15 zam yapıldı. 600 bini aşkın kamu işçisinin toplu sözleşmesinde gelişme yok” diyen Özkan Atar, “Kur Korumalı Mevduat etkisiyle 2023-2024’te Merkez Bankası 1.5 trilyon TL zarara uğratıldı, bedeli topluma ödetildi. ‘Koltuğumu kaybetmeyim’ diye yapılan hukuksuz siyasi operasyonların ekonomiye bedeli 60 milyar doları buldu. ‘Bu kardeşiniz iktidarda olduğu müddetçe faiz yükselemez” dendi, 2001 krizinden bu yana en yüksek faiz seviyesine gelindi. Neredeyse tüm vergi gelirleri, bizlerden toplanırken, sermayeye teşvikler uygulandı” ifadelerini kullandı. 

‘OVP ile reel ücretler baskılandı düşürüldü’

Asgari ücretteki artışın yüzde 30 ile sınırlı kaldığını anımsatan Özkan Atar, “Asgari ücret artışı, gerçekleşen reel enflasyonun yaklaşık yarısı kadar yapıldı. Yılın başında açlık sınırının altında kaldı” dedi. “OVP doğrultusunda çalışanların reel ücretleri baskılanıp düşürülüyor” açıklamasını yapan Atar, “Biz toplu sözleşmelerimizde buna direnip reel ücretlerimizi korumaya çalışıyoruz. Asgari ücrete mutlaka ara zam yapılmalı” diye konuştu.