İsrail’in İran’a yönelik başlattığı ve 3 gündür devam eden saldırıları piyasaları olumsuz etkiledi. İran’ın da karşılık vermesiyle gerilim tavan yaptı. Petrol ve altın zirveleri zorladı. Gelişmeleri A Haber canlı yayınına katılan ekonomist Mustafa Aşkın değerlendirdi.
İsrail'in İran'a yönelik 13 Haziran'da başlattığı "Yükselen Aslan" saldırısı ve İran'ın misillemesi üçüncü gününde sürüyor. İsrail'in saldırılarında aralarında İran Genelkurmay Başkanı Bakıri ile Devrim Muhafızları Ordusu Komutanı Selami gibi üst düzey askeri yetkililerin de olduğu en az 78 kişi hayatını kaybetti, çoğunluğu sivil 320 kişi yaralandı.
İran da İsrail'e yönelik "Gerçek Vaat 3" ismini verdiği saldırıyı başlattı. Drone'ların yanı sıra yüzlerce balistik füzenin fırlatıldığı saldırıda Tel Aviv'de patlamalar yaşandı ve ölü sayısı giderek artıyor. İsrail ve İran çatışması piyasaları da vurdu. Petrol ve altın zirveleri zorladı. Gelişmeleri A Haber canlı yayınına katılan ekonomist Mustafa Aşkın değerlendirdi.
KÜRESEL DALGALANMA
Ekonomist Mustafa Aşkın: Bu savaş hali esasında küresel olarak zaten belirli bir kırılganlığın yaşandığı bir döneme denk geldi. Zaten Amerikan Birleşik Devletleri Başkanı Trump'ın ilginç ekonomi politikaları ve gümrük vergilerini arttıracağını söylemesi dünyada bir dalgalanma yaratmıştı. Bununla ilgili müzakereler de devam ediyordu.
Ekran görüntüsü / A Haber
PİYASALAR TEDİRGİN
Diğer taraftan genel olarak baktığınızda dünyanın büyüme sorunlarının olduğu bir dönem. Kimi ülke büyümeyi arttırmak için ciddi teşvikler uygularken kimi ülkelerde özellikle gelişmekte olan ülkelerde de enflasyonu önlemeyle ilgili bazı çalışmalar var. Dolayısıyla dünya ekonomisinin çok da hoşnut olmadığı bir dönemde Ukrayna, Rusya, ardından da Filistin, İsrail ve şimdi de İsrail, İran savaşlarının olması ciddi anlamda piyasaları tedirgin etmiş durumda. Bir sistemik risk bu.
Ekran görüntüsü / A Haber
ALTIN FİYATLARI DİRENCİ KIRDI
İşte altının ons fiyatı 3 bin 430 dolarların üzerine çıktı ki genelde güvenli liman veya risk arttığı zaman bu tip yatırımların hızlandığını görürüz. Zaten altın uzunca bir süredir prim halindeydi. 3 bin 400'lerde ons olarak yüksek bir direnç noktasıydı. Fakat bunu aşmış gibi görünüyor.
Ekran görüntüsü / A Haber
PETROL FİYATLARI UÇUŞTA
Ne yazık ki haberlerinden de anlaşılacağı üzere bu savaşın kolaylıkla bitmeyeceğine doğru bir kanaat oluşmaya başladı. Bu da hem dünya ticaretini hem de bazı rakamları çok olumsuz yönde etkileyecekmiş gibi görünüyor.
Bunlardan bir tanesi petrol rakamları. Savaş başlamadan 66-65 dolarlar civarındaydı petrolün varil fiyatı. Brent petrole biraz önce baktığımda 74 doların üzerinde seyrettiğini gördüm. Tabii şimdi Hürmüz Boğazı'nın kapatılması ve buna bağlı süreçlerin dünya piyasalarında fiyatlanması konusu gündeme gelebilir.
Ekran görüntüsü / A Haber
PİYASALARDA HÜRMÜZ KORKUSU
Şayet Hürmüz Boğazı tam anlamıyla kapatılırsa İran tarafından Katar ve Körfez'deki diğer ülkelerin doğalgaz ve petrol ihracatı üzerinde de ciddi derecede etki yapacaktır ki dünya petrol arzının aşağı yukarı yüzde 20'si bu kanal üzerinden yayılıyor küresel anlamda baktığınızda. Dolayısıyla burada bu fiyatların hızlıca yukarı çıkması beklenebilir.
Ekran görüntüsü / A Haber
ENFLASYON BASKISI
Başta dünyada enflasyonist baskıyı arttıracaktır. Bizim gibi ülkelerde, özellikle ithalat yapan ülkelerde ise ne yazık ki petrol ve türevlerinin fiyatlarının arttığını, enflasyonla mücadele etmenin de bir parça sekteye uğradığı bir dönemi görebiliriz. Umarız ki bu süreçler bir an önce biter ve fiyatlar da normale kavuşur.
Ekran görüntüsü / A Haber
BORSADA KAYIPLAR YAŞANIYOR
Diğer taraftan baktığınızda dünya borsalarına kayıplar söz konusu. Bugün İsrail ve Suudi Arabistan borsası açık. Yayına girmeden onlara baktım. İsrail borsası az bir kayıp yaşıyor. Mesela şu anda binde ikilik bir kaybı var. 2 bin 688 puanda, TA 35 endeksi. Suudi Arabistan borsasına baktığımda yüzde 1.6'lık bir düşüş söz konusu. Diğer büyük borsalarda da yüzde 1 ile yüzde 2 arasında genelde bir düşüş söz konusuydu.
Ekran görüntüsü / A Haber
TÜRKİYE'DE BORSADA DÜŞÜŞ VAR
Cuma günü bizim borsamızsa hiç hak etmediği derecede sert bir düşüşle açıldı. Yüzde 4'ün üzerinde bir düşüşle açıldı. Sonra biraz toparlandıysa da ne yazık ki coğrafyada en çok etkilenen borsalardan biri olma özelliğini taşıyor. Fazlasıyla kırılgan bir yapısı var. Pazartesi itibarıyla baskının devam etmesini rahatlıkla ifade edebilirim. Umarım bu sınırlı bir baskı olarak kalır. Ama genel olarak baktığınızda dünyada jeopolitik risklerin artmasıyla enflasyonun artabileceği, para maliyetinin arttığı, borsaların ve riski varlıkların biraz değer kaybettiği bir süreç yaşanıyor.
