Son dönemde herkesin dilinde ama… Mucize mi yoksa risk mi? Buz banyosu hakkında merak edilenler

Kas ağrılarını hafifletiyor, uykuyu düzene sokuyor, metabolizmayı hızlandırıyor... Son dönemde sağlıklı yaşam tutkunlarından profesyonel sporculara kadar herkesin dilinde aynı şey var: Buz banyosu!

Soğuk terapisi olarak bilinen bu yöntem aslında yeni değil. Antik Mısır döneminden Hipokrat’a kadar uzanan bir geçmişi var. Ancak günümüzde bilim insanları bu yöntemin gerçekten işe yarayıp yaramadığını araştırmaya başladı.

Ancak uzmanlar, özellikle yeni başlayanlar için “yavaş ve kontrollü” başlamayı öneriyor. Aile hekimi Dr. Georgine Nanos, suyun sıcaklığının 13-16°C civarında olması gerektiğini, ilk denemede 30 saniyeyle başlanıp zamanla 1-2 dakikaya çıkarılabileceğini söylüyor. Maksimum faydanın ise 5-6 dakika sonrasında azaldığı belirtiliyor.

Daha soğuk sulara girmek mümkün ancak kalp hastaları, yüksek tansiyonu olanlar ya da ritim bozukluğu geçmişi bulunanlar için riskli olabilir. Nanos, çok soğuk suyun vücutta oksidatif stres yaratabileceğini, ani nefes darlığına ve kalp zorlanmasına neden olabileceğini vurguluyor.

Soğukta titreme de metabolizmayı geçici olarak artırabilir, bu da kilo kaybına yardımcı olabilir. Ancak bu konuda kesin bilimsel kanıtlar henüz sınırlı.

2023’te yapılan başka bir analiz, buz banyosunun sporcularda kas ağrısı ve yorgunluğu azalttığını doğruladı. Ancak dikkat: Soğuk suya girdikten hemen sonra patlayıcı performans (örneğin yükseğe zıplamak) düşebiliyor.

Daha da önemlisi, 2024 tarihli bir inceleme, direnç antrenmanından hemen sonra yapılan buz banyolarının kas gelişimini engelleyebileceğini ortaya koydu. Uzmanlar, ağırlık çalışmasından sonra buz banyosu yapmak isteyenlerin en az 4-6 saat beklemeleri ya da bunu yalnızca dinlenme veya kardiyo günlerine saklamalarını öneriyor.