Zam ayarlı enflasyon

Piyasaların yavaşlama beklentisi ile yüzde 2 civarında tahmin yaptığı mayıs ayı enflasyon verileri, don ve kuraklığa rağmen sürpriz yaparak düşüş kaydetti. Enflasyon, gıda fiyatları ile beklentilerin oldukça altına geriledi. Analistlerin özellikle gıda fiyatları, giyim ve ayakkabı etkisi ile aylık bazda yüzde 2 yıllık, bazda ise yüzde 36 beklediği tüketici fiyat endeksi (TÜFE), Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK) verilerine göre yıllık yüzde 35.41, aylık yüzde 1.53 arttı. ENAG aylık yüzde 3.66, yıllık yüzde 71.23, İTO ise aylık yüzde 2.83, yıllık yüzde 46.57 hesaplamıştı.  Nisanda gerçekleşen zirai don felaketinin yansımasının beklendiği mayıs verilerinde, gıda ve alkolsüz içeceklerde yüzde 0.71’lik sürpriz bir azalış açıklanırken, uzamanlar ve analistler verilerin düşük maaş zamlarına zemin hazırladığı yorumlarını yaptı.

Mahfi Eğilmez

DÜŞÜYORMUŞ GİBİ YAPMAKLA DÜŞMEZ

Beklentilerin altında gelen verileri değerlendiren İktisatçı Mahfi Eğilmez, “Enflasyon düşüyormuş gibi yapmakla enflasyon düşmez ama amaç düşük ücret artışları ve düşük kira zamları için zemin hazırlamaksa iş başka tabii. Gerçeklerin üzerini örterseniz hiçbir sorunu kalıcı olarak çözemezsiniz” dedi. Başkent Üniversitesi Finans ve Bankacılık Bölümü Öğretim Üyesi Prof.Dr. Şenol Babuşcu ise “Emekli ve memur maaşlarına düşük zam için enflasyon ayarı” değerlendirmesini yaptı. Verilere bakıldığında da aylık bazdaki düşüşe karşılık gıda fiyatlarının yıllık enflasyonu sürükleyen ana etkenlerden biri olduğu görülüyor. Gıda ve alkolsüz içecekler yıllık yüzde 32.87’lik artarken, yıllık enflasyona olan yüzde 8.25’lik katkısı ile konuttan sonra en fazla etki eden grup oldu. Konuttaki yıllık artış yüzde 67.43, enflasyona katkısı ise yüzde 9.34 oldu.

Sepette sürpriz yumurta

Türkiye İstatistik Kurumu verilerinde fiyatı en çok düşen ürünlerde başı gıda ürünleri çekerken, yumurta, tavuk eti, sebze, peynir ve süt gibi temel gıda ürünlerinin tamamında “sürpriz” fiyat düşüşleri açıklandı. Bu yıl etkili olan kuş gribi nedeniyle zirveye tırmanan yumurta fiyatları mayıs ayında yıllık bazda yüzde 80.24 artarken, aylık bazdaki yüzde 18.81’lik düşüşle fiyatı en çok düşen ürün oldu. Sebzede yıllık yüzde 33.49’luk fiyat artışına karşılık aylık bazda yüzde 18.58’lik düşüş açıklanırken, balıkta yüzde 6.70’lik, tavuk etinde ise yüzde 3.73’lük düşüş açıklandı. Yine TÜİK verilerine göre mayıs ayında süt fiyatları yüzde 0.42, peynir fiyatları ise yüzde 0.63 düştü. Mayısta zam şampiyonu olan ana harcama grubu ise yüzde 6.97 ile giyim ve ayakkabı oldu. Diğer taraftan yurt içi üretici fiyat endeksi (Yİ-ÜFE) yıllık yüzde 23.13 artarken, aylık 
bazda ise 2.48 arttı.

Enflasyon %2’ye sıkıştı

Verileri değerlendiren Bilkent Üniversitesi Öğretim Üyesi Ali Hakan Kara “Merkez Bankasının en sevdiği enflasyon eğilim göstergesi medyan enflasyon son bir yıldır aylık yüzde 2 civarına sıkıştı. Enflasyon ataleti dediğimiz şey tam da bu. Yeni bir şok gelmezse ve sıkı politikadan geri adım atılmazsa önümüzdeki aylarda yüzde 1.5’lere doğru düşmesini bekliyorum” dedi.

Hakan Kara

‘Yıl sonu %20’lere ulaşırız’

Enflasyonun 2021 Kasım ayından sonraki en düşük seviyeye indiğini aktaran Hazine ve Maliye Bakanı Mehmet Şimşek, “Dezenflasyonla birlikte yatırım ortamı iyileşecek, yüksek büyümeyle refah artışı sağlanacak” dedi. Türkiye Cumhurbaşkanı Yardımcısı Cevdet Yılmaz, ise “Uyguladığımız ekonomi programı sayesinde bu yıl sonunda 20’li rakamlara ulaşmayı hedefliyoruz” dedi.

Cevdet Yılmaz